Orzecznictwo w sprawach kredytów walutowych – ważne stanowiska sądów

W ostatnich latach sądy powszechne oraz Sąd Najwyższy wielokrotnie wypowiadały się na temat ważności umów kredytów walutowych, w szczególności tych indeksowanych lub denominowanych do franka szwajcarskiego. Orzeczenia te jednoznacznie wskazują, że brak precyzyjnego określenia świadczenia w umowie może prowadzić do jej nieważności.

Umowa kredytowa a brak określoności świadczenia

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, ważność zobowiązania wymaga precyzyjnego określenia jego treści. Jak wskazał Sąd Najwyższy (wyrok z 1 kwietnia 2011 r., sygn. akt III CSK 206/10), jeśli treść świadczenia nie jest jasno określona lub możliwa do ustalenia na podstawie obiektywnych kryteriów, dochodzi do sprzeczności umowy z art. 353¹ kodeksu cywilnego oraz art. 69 Prawa bankowego.

Swoboda banków podważona przez sądy

W wielu analizowanych przypadkach sądy stwierdzały, że banki przyznawały sobie nieskrępowaną swobodę w ustalaniu zarówno kwoty kredytu do spłaty (w walucie obcej), jak i wysokości miesięcznych rat poprzez jednostronne ustalanie kursów walut. Tego rodzaju konstrukcja umowy była uznawana za nieprzejrzystą, nieuczciwą i nieważną.

Przykładowe orzeczenia:

• Sąd Najwyższy – wyrok z dnia 5 czerwca 2014 r., sygn. akt IV CSK 585/13
  Potwierdzenie konieczności precyzyjnego określenia świadczenia – brak takiego określenia skutkuje nieważnością umowy.
• Sąd Okręgowy w Warszawie – wyrok z dnia 23 listopada 2018 r., sygn. akt I C 1267/17
  Sąd wskazał, że w analizowanej umowie nie sposób było ustalić części kapitałowej raty ani dokładnych zasad przeliczeń walutowych.
• Sąd Okręgowy w Warszawie – wyrok z dnia 22 maja 2019 r., sygn. akt XXV C 2068/17
  Podkreślono, że swobodne ustalanie kursów przez bank narusza interes konsumenta i prowadzi do nieważności zapisów umowy.

Znaczenie orzecznictwa dla frankowiczów

Powyższe wyroki potwierdzają, że kredytobiorcy posiadający kredyty walutowe – zwłaszcza we frankach szwajcarskich – mogą skutecznie kwestionować ważność zawartych umów. Sądowe unieważnienie takiej umowy może prowadzić do zwrotu nadpłaconych rat oraz usunięcia zadłużenia.